– مقدمه
همیشــه درد بــه عنــوان معضلــی بــزرگ در جهــان پزشــکی بـوده اسـت. در حـال حاضـر درد مزمـن در حـال تبدیـل شـدن بـه یـک چالـش عمـده در سراسـر جهـان اسـت .

بر پایه تعریـف انجمـن درد، درد تجربه ی هیجانی و حسـی ناخوشـایند مرتبـط بـا آسـیب بالقـوه و یـا بلفعـل بافتـی توصیـف شـده و چنیــن آســیبی از عوامــل چندگانــه ای شــناختی، عاطفــی و در حالــی کــه درد در مراحــل محیطــی تاثیــر میپذیــرد .
نخســتین آســیب دیدگی بــرای بقــاء نقــش انطباقــی را ایفــا میکنـد امـا پـس از مزمـن شـدن، درد نقـش هشـدار دهنـده و انطباقـی خـود را ازدسـت داده و مشـکلات گوناگونـی بـرای فــرد بــه وجــود مــیآورد .
تاکنــون پژوهشهــای رو بــه رشــدی دربــاره رابطــه درد مزمــن و اختــلالات روان شناســی انجــام شــده اســت بــا ایــن وجــود جنجالهــا بــر ســر طــول مــدت تــداوم درد بــرای مزمــن دانســتن آن ادامــه دارد و بــر ایــن اســاس در پژوهشهــای مختلــف آمارهــای متفاوتــی از میـزان شـیوع درد مزمـن گـزارش شـده اسـت، امـا صرف نظـر از ایـن بحثهـا پژوهشـگران در مـورد اینکـه درد مزمـن یکـی از شــایعترین و ناتــوان کننده تریــن مســایل ســلامتی مزمــن اســت اتفــاق نظــر دارنــد .
درد هنگامــی مزمــن اســت کــه بیشـتر از حـد مـورد انتظـار اسـتمرار پیـدا کنـد. چنیـن دردی میتوانــد علــی رغــم درمانهــای انجــام شــده از ســه مــاه تــا ســی ســال و بیشــتر، طــول بکشــد .

اضطــراب ســلامتی یکــی از حوزه هایــی اســت کــه تحــت تاثیــر دردهــای مزمــن قــرار میگیــرد. بنابــر تعریــف تانــگ و سالكوســكیس اضطــراب پیوســتاری اســت كــه در یــك ســوی آن نگرانیهــای خفیــف مرتبــط بــا احساســات بدنــی و در ســوی دیگــر آن ترسهــای شــدید مرتبــط بــا ســلامت و اشــتغال ذهنــی بــا احساســات بدنــی قــرار میگیــرد .
به گــزارش هدجیســتاوروپولوس و هدجیســتاوروپولوس، بیمــاران درد مزمـن اضطـراب سلامتی وافـر، توجـه انتخابـی بـر تعالیـم بدنـی و تمایـل شـدید بـه کشـف نشـانه های جسـمانی در خود از نظــر دیــدگاه شــناختی رفتــاری، دارنــد .
اضطـراب سـلامت در افـراد موجـب تغییـرات بدنـی، اســتفاده از مشــاوره های پزشــکی و نتایــج آزمایشهــای مــداوم بــه همــراه شــکلگیری افــکار منفــی کــه بــه وســیله تصویرهـای ذهنـی هیجانـی تقویـت میشـود و فـرد اضطـراب شــدید و مــداوم را تجربــه میکنــد. حیــدری و طوافیــان گفتنــد افزایــش میــزان درد مزمــن باعــث افزایــش اضطــراب میشــود .
ســهه و همــکاران، هــاک و همــکاران بهتریــن پیشبینــی کننــده بیخوابــی را اضطــراب ســلامتی گــزارش داده انــد.
بنابــر نظــر اســکالر و همــکاران درد مزمــن در مقایسـه بـا درد حـاد، در بسـیاری از نقـاط بـدن ممکـن اسـت رخ دهــد، پاســخ کمتــری بــه مداخـلـات درمانــی میدهــد، اختــلال بیشــتری در خــواب ایجــاد میکنــد و ناراحتیهــای هیجانــی بیشــتری ماننــد نشــانه های اضطــراب و افســردگی، ایجاد می کند .

خـواب مولفـه حیاتـی بـرای عملکـرد جسـمانی و روانـی اسـت. فقـدان خـواب بـا خسـتگی روزانـه، نقـص عملكـرد شـناختی، اختــالات خلقــی و افســردگی و اضطــراب در ارتبــاط اســت.
کمبــود خــواب بــر سیســتم ایمنــی بــدن تاثیــر مخربــی میگـذارد .
طبـق گـزارش بنیـاد ملـی خـواب، افـراد مبتـلا بــه درد خــواب کمتــری دارنــد، امــا هنگامــی کــه خوابشــان بهبــود مییابــد، درد کمتــری را گــزارش میکننــد .

کیفیـت خـواب ضعیـف شـاخص مهمـی بـرای ابتلا به بسـیاری از بیماریهاســت، یافته هــای تحقیقــی ادینگــر و مینــز نشــان داده اســت كــه بیخوابــی میتوانــد اثــرات منفــی در بیمــاران داشــته باشــد و باعــث بــروز مشــكلاتی مثــل ناتوانــی در تصمیم گیـری در مـوارد بحرانـی، نارضایتـی شـخصی، كاهـش عملكــرد شــناختی، اختــلال حافظــه و كاهــش توجــه گــردد .
بــا توجــه بــه اهمیــت خــواب در جنبه هــای مختلــف زندگــی مثـل سیسـتم ایمنـی بـدن، كیفیـت خـواب از عوامـل مهـم و تاثیرگـذار در سـامتی افـراد اسـت .

بیخوابـی بـا خسـتگی، تاثیرگـذار در سـلامتی افـراد اسـت.
اختـالات شـناختی، اختـلالات خلقـی، اضطـراب و افسـردگی همـراه اسـت. بنابرایـن اینهـا علایمـی هسـتند کـه باعـث درد مزمـن میشـوند .
طبـق نظـر کوارتانـا و همـکاران افزایـش مشـکلات ناشـی از بیخوابـی در مـاه، میانگیـن روزانـه درد را در ماههـای بعـد افزایـش خواهـد داد .

– بحث و نتیجه گیری
پژوهـش حاضـر بـه مقایسـه اضطـراب سـلامت، کیفیـت خواب و کیفیـت زندگـی افـراد بـا و بـدون درد مزمـن شـهر ارومیـه پرداختـه بـوده و یافتههـا نشـان داد بیـن اضطـراب سـامتی، کیفیـت خـواب و کیفیـت زندگـی دو گـروه افـراد درد مزمـن و بــدون درد مزمــن در ســطح 0/001 تفــاوت معنــادار وجــود دارد. نتایــج پژوهــش حاضــر بــا بســیاری از پژوهشهــای دیگـر در زمینـه درد مزمـن همسـو اسـت کـه بـه شـماری از آنهــا در ادامــه اشــاره میشــود.
بیشــتر بــه گــزارش درد، تحمــل کمتــر درد، افــکار فاجعـه آمیـز در مـورد بیمـاری و رفتارهـای اطمینـان جویانـه پزشـکی در مقایسـه افـراد بـدون درد نشـان دادنـد .

ایـن پژوهـش میتوانـد هدایـت کننـده پزشـکان و روانشناسـان در کنتـرل و پیشـگیری و درمـان درد مزمـن یـاری کنـد علاوه بـر ایـن متخصصـان در زمینـه پیشـگیری و درمـان مداخلاتـی طــرح ریــزی کننــد کــه همزمــان بــا تکیــه بــر جنبه هــای جســمی بــر جنبههــای روانــی موثــر در بیمــاری درد مزمــن نیــز توجــه نماینــد. پیشــنهاد میشــود سیســتمهای حمایتــی افـراد بیمـار هماننـد خانـواده را تقویـت وتشـویق بـه حمایـت از فـرد بیمـار کنیـم. بـا پیگیــری مسـتمر درمـان جسـمی از کـم فعالیـت شـدن بیمـار و ناتوانـی بیشـتر در نهایـت انـزوا و کاهــش کیفیــت زندگیشــان میشــود جلوگیــری میکنــد.

– پیشنهادات
بـا توجـه بـه نتایـج بـه دسـت آمـده از پژوهـش حاضـر مبنـی بـر بـه معنـادار بـودن تفـاوت اضطراب سـامت، کیفیـت خواب، کیفیــت زندگــی در افــراد بــا و بــدون درد مزمــن پیشــنهاد میگـردد در درمـان درد مزمـن بـه عوامـل روانشـناختی ماننـد اضطـراب، بهداشـت خـواب افـراد توجـه شـود. همچنیـن از کم فعالیــت شــدن بیمــار کــه موجــب ناتوانــی بیشــتر در نهایــت انـزوا و کاهـش کیفیـت زندگیشـان میشـود جلوگیـری کنیـم در ایــن راه از سیســتمهای حمایتــی افــراد بیمــار هماننــد خانـواده را بـه تشـویق بـه حمایـت از فرد بیمـار اسـتفاده کنیم .

فصلنامه علمی پژوهشی بیهوشی و درد، دوره 10