– مقدمه

شیوه زندگی مدرن که با کاهش فعالیت بدنی، تغذیه نامناسب و استرس مداوم توام شده است، از مهم ترین علل افزایش شیوع دیابت است. دیابت یکی از مهم ترین مشکلات بهداشتی-درمانی و اجتماعی-اقتصادی در جهان محسوب می شود . دیابت نوع 2، یک اختلال متابولیک و درون ریز پیچیده است که تداخل بین چندین عامل محیطی و ژنتیکی باعث بروز درجات متغیری از مقاومت به انسولین و اختلال کارکرد سلول های بتای پانکراس، و در نهایت منجر به دیابت می شود . در حال حاضر، 8 درصد جمعیت ایران ( بیش از 5/5 میلیون نفر ) به انواع بیماری دیابت مبتلا هستند که طبق آمارهای کشورمان، تعداد مبتلایان زن ایرانی به علت کم تحرکی، بیش از مردان است . در افراد دیابتی، مقدار زیاد گلوکز سرم پس از ورود به گلبول قرمز، هموگلوبین را به طور غیر آنزیمی گلیکوزیله کرده و در طول زمان مقدار هموگلوبین افزایش می یابد . مطالعات متعددی نشان داده اند که نگه داشتن هموگلوبین گلیکوزیله زیر 7 درصد، نه تنها از پیدایش عوارض دیابت در چشمها، کلیه ها و اعصاب جلوگیری می کند، بلکه حتی در صورت وجود این عوارض، باعث بهبود آنها می شود .

به نظر می رسد که افزایش میزان فعالیت بدنی و اجرای تمرینات ورزشی نقش مهمی در کنترل عوامل خطرزای مرتبط با بیماری دیابت داشته باشد . در دیابت نوع 2، ورزش تا حدود زیادی باعث افزایش حساسیت سلول نسبت به انسولین می شود و از آنجایی که این حساسیت ایجاد شده به انسولین، 48 ساعت بعد از ورزش از بین می رود، تکرار ورزش در دوره های منظم برای کاهش مقاومت به انسولین، لازم است . ورزش بیماران دیابتی بهتر است به صورت تمرینات هوازی و هرروزه بین 30 دقیقه تا یک ساعت باشد . فواید ورزش برای بیماران دیابتی شامل بهبود در کنترل قند خون، حساسیت سلول ها به انسولین، نیاز به دارو درمانی کمتر، کاهش چربی بدن و فواید قلبی عروقی میباشد .

یوگا ورزشی است که به فرد کمک می کند تا از شرایط بدنی خود، آگاهی خوبی داشته باشد و دو نقش مهم در بدن ایفا می کند که یکی از آنها کاهش استرس و رسیدن به آرامش عمومی از طریق تنفس منظم است و دیگری پایین آوردن قند خون با حرکات خاص این ورزش می باشد . با توجه به اینکه دیابت، بر متابولیسم عمومی بدن تاثیر می گذارد، مشخص شده یوگا با تنظیم متابولیسم بدن، یکی از ورزش های مناسب مبتلایان به دیابت است . تمرینات یوگا، ضعف های عصبی – عضلانی را تقویت و باعث تنظیم و افزایش متابولیسم غدد درون ریز، هماهنگی و بهبود عملکرد اندام ها در افراد مبتلا به دیابت می شود . به عقیده مربیان یوگا، نگرش مثبتی به زندگی وجود دارد که همین نگرش مثبت، باعث اشاعه سلامت و انرژی مثبت در افراد می شود .

با توجه به تحقیقات اندک موجود در مورد اثر تمرینات یوگا بر پارامترهای بیماری دیابت، هدف از انجام این پژوهش، بررسی تاثیر 12 هفته تمرینات یوگا بر قند خون ناشتا (fbs)، قند خون 2 ساعته، هموگلوبین گلیکوزیله، توان هوازی و درصد چربی پوستی بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 می شود .

– نتیجه گیری

مطالعه و آزمایش حاضر نشان داد، 12 هفته تمرینات یوگا، می تواند به عنوان بخشی از فرآیند درمان این بیماران مورد استفاده قرار گیرد . طبق یافته های این تحقیق می توان نتیجه گرفت که تغییر در غلظت هموگلوبین گلیکوزیله با تغییر در توان هوازی، رابطه معکوس معناداری با یکدیگر دارند که در تحقیقات دیگر، به این مهم، اشاره نشده است .

مجله دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی – درمانی صدوقی یزد