اختلالات طیف اوتیسم، اختلال رشدی تحولی است که با وجود اختلالات اجتماعی و ارتباطی و با منافع محدود و رفتارهای تکراری مشخص میشود. اختلالات طیف اوتیسم در مردان چهار بار بیشتر از زنان تشخیص داده شده است.

میزان شیوع اوتیسم در دنیا 1 درصد است. اولین
آمار شیوع اوتیسم در ایران را برابر با 6/26 به ازای هر
10000 نفر گزارش کرده اند . این میزان شیوع در
بررسی بعدی به حدود 55 در ده هزار و در آخرین
بررسی به حدود 70 در ده هزار رسیده است. اوتیسم
دو علامت دارد: نخست نقص در ارتباطات کلامی و
غیرکلامی و تعاملهاي اجتماعی دوجانبه و دوم وجود
الگوهاي تکراری و محدودشده رفتار و فعالیت. تکامل و
رشد عصبی غیرطبیعی زمینۀ رفتارهای مربوط به اوتیسم
است . افزایش سروتونین خون اولین بیومارکر
شناسایی شده در تحقیقات اوتیسم است.

ارتباط بین اختلالات طیف اوتیسم و متابولیسم غیرطبیعی سروتونین برای دهه ها به رسمیت شناخته شده است. مطالعات اولیه در مورد سطح خونی سروتونین در اوتیـسم، هیپرسروتونمی را در یک سوم
بیمـاران نـشان میدهد و ایـن مربوط به افزایش سروتونین در پلاکت افراد اوتیـستیک اسـت . سروتونین، یک
مونوآمین در بدن انسان است که به عنوان انتقال دهنده عصبی در سیناپسهای سلولهای عصبی عمل میکند
و به عنوان یک نوروهورمون در رشد سیستم عصبی عمل میکند . نیمۀ عمر سروتونین خون حدود 4 روز
تخمین زده میشود .

یافته های مکرر در افزایش سطوح سروتونین حدود یکسوم از کودکان دارای اوتیسم موجب شده است برخی معتقد باشند که سیگنالینگ سروتونین ناکارامد ممکن است یک مکانیسم علمی برای
این اختلال باشد . از جملۀ این شواهد دگرگونی سنتز سروتونین و اتصال به گیرنده، همچنین دیستروفی
آکسونهای سروتونرژیک است . سروتونین تأثیر مستقیم و غیرمستقیمی بر تعداد زیادی از توابع
روانشناختی و فیزیولوژیکی دارد؛ از جمله خلق وخوي، اشتها، خواب، حافظه، یادگیری، کنترل دما، رفتار جنسی و رفتار اجتماعی .

استفاده از فعالیتهای آبی برای ایجاد مزایای فیزیولوژیکی مانند قدرت، هماهنگی، دامنۀ حرکت، ادراک و آگاهی فضایی، استقامت عضلانی و قلب و عروق و آرامسازی شناخته شده اند. مزایای روانشناختی فعالیتهای آبی شامل خلق وخوی بهبود یافته، عزت نفس و تصویر بدن و کاهش اضطراب، بهبود گفتار، کاهش مشکلات رفتاری و توانایی بهبود تعدیل احساسات ورودي است. وندر هولزوهمکاران (2006) در نظرسنجی از 18 درمانگر شغلی در ایالات متحده که با کودکان دارای اوتیسم 4 تا 10 ساله که آبدرمانی انجام میدادند، افزایش مهارتهای شنا، توجه، قدرت عضلانی، تعادل، تحمل لمس، آغاز و نگهداری
تماس چشمی و امنیت در آب را گزارش دادند . در مطالعۀ پن (2010)، برای تعیین اثربخشی برنامۀ تمرین آب
براي مهارتهای آبی و رفتارهای اجتماعی، 16 پسر دارای سطح 1 اوتیسم بررسی شدند که نتایج بهبود زیادی را در مهارتهای شنا و کاهش رفتارهای ضداجتماعی مانند رفتارهای خود تحریکی نشان دادند. والدین در یک بخش کیفی بهبود در اعتماد به نفس، عملکرد اجتماعی و ورزشی فرزندشان را گزارش کردند . یکی از روشهای درمانی در آب که در افراد دارای اوتیسم تحقیق شده، روش هالی ویک است. این روش توسط جیمز مک میلان در اواخر دهۀ 1940 براي افراد ناتوان در محیط آبی توسعه یافت. روش هالی ویک یک برنامۀ 10 نقطه ای و داراي سه مرحلۀ یادگیری است که به عنوان تنظیم ذهنی، کنترل تعادل و حرکت شناخته میشود. به طور خلاصه، از نظر بالینی، روش هالی ویک اغلب مبنای بسیاری از برنامه های هیدروتراپی
است، هرچند براي پاسخگویی به نیازهای فردي در بیماران سازگار میشود. با توجه به آنچه بیان شد، هدف ازپژوهش حاضر بررسی اثر یک دوره آبدرمانی بر میزان سروتونین سرم کودکان دارای اوتیسم بود.

سروتونین خون با میزان سروتونین مغز متفاوت است، زیرا سروتونین از سد خون مغزی نمیتواند عبور کند؛ ساخت آنزیم تریپتوفان هیدروکسیلاز در مغز و در پیرامون آن متفاوت است . در نوزادان سد خون مغزی نابالغ اجازه میدهد تا سروتونین از این سد عبور کند، سد خون مغزي تا 2 سالگی براي سروتونین نفوذناپذیر میشود. در مراحل اولیۀ رشد، زمانیکه سد خون مغزی به طور کامل تشکیل نشده است، سطح بالای سروتونین خون مادر میتواند وارد مغز جنین در حال رشد شود و موجب از دست رفتن پایانه های سروتونین از طریق بازخورد منفی شود . کاهش باند شدن سروتونین به گیرنده هاي سروتونینی میتواند موجب افزایش سروتونین شود که هایپرسروتونمی در کودکان داراي اوتیسم رایج است . به طور خلاصه با توجه به یافته ها و نظریات موجود میتوان گفت که یکی از دلایل هایپرسروتونینی کاهش باند شدن سروتونین با گیرنده های آن است. افزایش اتصال سروتونین سرم به گیرنده های سروتونینی موجب بازخورد منفی در ترشح سروتونین میشود. از سوي دیگر سروتونین تا 2 سالگی از سد خونی مغز میتواند عبور کند و پس از 2 سالگی قادر به
عبور از سد خونی مغز نیست و تنها باید به گیرنده های سروتونینی متصل شود تا از سد خونی مغز عبور کند .
دلایل ناهمسویی با تحقیقات دیگر در این زمینه مربوط به پایین بودن شدت تمرینات، کم بودن تعداد جلسات
تمرین و تفاوت در تعداد نمونه بود. نوع تمرین در این مداخله روش آبدرمانی هالی ویک است که دارای شدت
بالایی از تمرین نبود که احتمالاً روی نتایج پژوهش اثرگذار گذاشته است. همچنین از محدودیت های کنترل نشدنی تحقیق میتوان به کم بودن زمان انجام تمرین و همچنین سن، جنسیت، نوسانات روزانه، رژیم غذایی و اختلالاتی از سیستمهای متابولیک یا ایمونولوژیک اشاره کرد.

از توجه به نتایج حاصل از تجزیه وتحلیل داده ها در این زمینه میتوان نتیجه گرفت که آبدرمانی به همراه برنامۀ توانبخشی در بهبود رفتار اوتیسم مؤثراست و موجب کاهش میزان سروتونین سرم خون در افراد داراي اوتیسم میشود، بدین معنا که با کاهش سطح سروتونین میزان جذب
سروتونین در بدن افزایش یافته است. این پژوهش میتواند زمینهای براي انجام پژوهشهای
گسترده تر، مداخلات و تدابیر تمرینی در آینده باشد. در سطح کاربردي از نتایج تحقیق حاضر میتوان در سازمان بهزیستی و مراکز توانبخشی افراد داراي اوتیسم استفاده کرد، همچنین میتواند راهنماي مربیان براي کار با این کودکان باشد.

پژوهش های فیزیولوژی و مدیریت در ورزش