تحریک الکتریکی عضلات یعنی به روزترین متد ورزشی که در آن تمامی گروه های عضلانی تحت تاثیر قرار خواهند گرفت؛ اما اگر بخواهیم کمی عمیق تر این موضوع را بررسی کنیم باید بگوییم که محرکهای عضلانی برقی یا دستگاه های EMS ابزارهایی هستند که برای تقویت انقباضات عضلانی، تکانه هایی را به سمت عضلات فرد ارسال میکنند، تحریک عضلات الکتریکی یا EMS از این تکانه ها برای منقبض کردن عضلات استفاده میکند که به نوبه خود به تقویت عضلات انسان کمک میکند.

در واقع EMS شبیه ساز باشگاه بدنسازی است. فرض کنید که فرد برای کاهش وزن یا بدست آوردن عضلات pack.6 ناحیه شکم خود به باشگاه بدنسازی مراجعه میکند، با انجام تمرین هایی که میتواند تاثیر بسزایی در تقویت عضلات شکم شما داشته باشد، نسبت به هدف که داشتن یک شکم با عضلات pack.6 است عضله سازی انجام داده، اما EMS به وسیله انتقالات جریانهای الکتریکی همین تاثیر را بر روی عضلات این قسمت فرد خواهد گذاشت، این تاثیرات به گونه ای است که سلول های عصبی را تحریک میکند، این تحریکات سبب انتقال پیام انقباض و انبساط متعدد عضلات از جانب مغز میشود.
درست همانند زمانی که فرد در باشگاه در حال تمرین میباشد. هدف از مطالعه مقاله حاضر، مروری نظام مند بر تحریک الکتریکی عضلات و بررسی تأثیر آن بر کالری سوزی افراد میباشد.

مقدمه
یکی از روشهایی که امروزه محبوبیت زیادی بدست آورده است ورزش تحریک الکتریکی عضلات میباشد که شاید تکنولوژی ای جدید به نظر برسد اما در حقیقت تحریک الکتریکی عضلات قدمتی طولانی دارد و با گذشت زمان تکامل پیدا کرده است. روشها و دستگاه های مختلفی برای این سبک ورزشی وجود دارد . تحریک الکتریکی عضلات روشی است که برای اولین بار در سال 1۶۹۱ میلادی به عنوان بخشی از برنامه فیزیوتراپی و بازتوانی جسمی ورزشکاران آسیب دیده یا افرادی که دچار ضعف عضلات شده بودند مورد استفاده قرار گرفت. لوجی گالوانی در سال 1761 اولین شواهد علمی را در رابطه با تاثیر الکتریسیته در انقباض عضله ها ارائه کرد و قرنهای بعدی تحقیق های بسیاری روی خواص الکتریکی بر روی عضله ها انجام شد.

هدف اولیه دستگاه و روش EMS این بود که بتوان بدون نیاز به حرکت مفاصل و عضلات بدن افراد تحریک و تقویت شوند اما تحقیق های زیادی که روی این روش انجام شد نشان داد که سایر افراد نیز میتوانند با اهداف مختلفی از جمله بهبود وضعیت بیماری، تناسب اندام، لاغری و . . نیز از ورزش EMS استفاده کنند .

پس از ابداع این روش در فیزیوتراپی برای بازتوانی مشکلات اسکلتی-عضلانی نتایج حاصل شده به قدری رضایت بخش بود که افراد بیشتری مشتاق به استفاده از این روش و توسعه آن بودند. سازمان غذا و دارو کشور آمریکا بر استفاده از دستگاه های EMS نظارت کرده و قوانین خاصی تعیین کرده است .

پس از دهه 1۶۹۱ ورزشکاران از این دستگاه ها استفاده کرده و مدعی بودند نیروی عضلانی آنها تا چهل درصد افزایش یافته است؛
علاوه بر این، استفاده از دستگاه های ای ام اس در بخش ریکاوری نیز اهمیت ویژهای دارد. از آنجایی که ورود این دستگاه ها به عنوان بخشی از رشته فیزیوتراپی شروع شد به همین دلیل استفاده های درمانی بسیاری نیز از آن میشود و پزشکان توانسته اند به خوبی از این ابزار بهره ببرند .

اما حوزه جدیدی که با آن روبرو هستیم، ورزش و تناسب اندام است که کمپانی های بسیاری اقدام به تولید جلیقه های EMS (لباس و دستگاهی برای کل بدن) کردند که به صورت بیسیم توسط یک تبلت و کمک مربی کنترل میشوند. ارائه تمرینهای ای ام اس باید بر پایه اصول نرمال و طبیعی باشند تا انقباض در عضلات با آگاهی صورت بگیرد و تمرینها هدف دار انجام شوند و مزیت استفاده از این دستگاه عدم نیاز به استفاده از وزنه ها میباشد که مفصلهای بدن را از فشار اضافه رها میکند تا افراد از آسیبهای موجود در بدنسازی در امان بمانند . هدف از انجام مقاله حاضر مروری نظام مند بر تحریک الکتریکی عضلات و بررسی تأثیر آن بر کالری سوزی افراد میباشد.

ورزش EMS مناسب چه افرادی است؟
افرادی که برای مدت زیادی بی تحرک مانده اند یا مثال افرادی که وقت کافی برای انجام تمرین های ورزشی را ندارند ( افراد شاغلی که مجبورند مدت زیادی را بی تحرک بنشینند ) احتمالا می توانند از این تکنولوژی به نفع خود استفاده کنند. همچنین گرم کردن پیش از تمرین و جلسات ریکاوری از جمله دیگر موارد پرکاربرد دستگاه EMS هستند و به طور کلی تر توانبخشی و درمان اصلی ترین هدف و کاربرد این دستگاه ها می باشد. از دیگر شرایط استفاده از دستگاه های ای ام اس و این ورزش عبارتند از:
– متقاضی باید حداقل 12 سال و نهایتا ۹5 سال سن داشته باشد .
– عدم حساسیت ریتم قلبی به تکانه های الکتریکی )برای مثال افرادی که از دستگاه تنظیم کننده ضربان قلب استفاده می کنند قادر به انجام ورزش EMS نیستند.

– عدم بارداری ورزش EMS می تواند خطرات شدیدی برای مادر و جنین داشته باشد.
همچنین افرادی که به بیماری های سرطان، هموفیلی، صرع، ام اس و بیماری های ویروسی یا عفونتی نمی توانند از این ورزش استفاده کنند.

– تاثیرات ورزش EMS در لاغری و تناسب اندام :
EMS یک روش درمانی با اهدافی متفاوت است که با تحریک و انقباض عضله ها همراه است؛ تحقیق های بسیاری که روی این دستگاهها و روش انجام شده است نشان دهنده اهمیت و تاثیر ویژه ی آن در بخش درمانی است؛ برای مثال پس از ماه ها بیتحرک ماندن شروع فعالیت دردناک و ترسناک به نظر میرسد اما با استفاده از این روش میتوان در مدت زمان کمتری به نرمالیزه کردن وضعیت بدن پرداخت .
اما موضوع تناسب و لاغری اندام با ورزش EMS به دستگاه های پوشیدنی مربوط میشود که تا کنون تحقیقات زیادی روی آن انجام نشده است و هزینه بالایی دارد. ادعای تولید کنندگان چربی سوزی چندین برابر حالت معمول با تحریک و فعالیت تمامی گره های بدن بدون نیاز به ورزش سنگین و زحمت زیاد است. موضوعی که برای بسیاری از مردم به آرزو تبدیل شده است .
از آنجایی که هزینه حضور در باشگاه ها یا خرید دستگاهای ام اس برای لاغری زیاد و غیر منطقی است پس بهتر است با دیدگاه های مختلفی به این موضوع نگاه کنید؛ درحال حاضر تحقیق های انجام شده روی این محصول بسیار کم میباشد و ممکن است کمپانی های تولید کننده با حمایت مادی از پژوهشگران تغییراتی در نتایج آن نیز ایجاد کرده باشند. تحقیقات و تجربیات بیشتر افرادی که با استفاده از دستگاه EMS برای الغری و تناسب اندام تمرین کرده اند چندان رضایت بخش نیست چرا که هدف اصلی ساخت این دستگاه ها کاملا از چربی سوزی متفاوت بوده است .
از جمله قوانینی که در ایالات متحده آمریکا در رابطه با فروش دستگاههای EMS وجود دارد، استفاده از دستگاه ها تنها در بخش فیزیوتراپی و توانبخشی است. علاوه بر این شرکت هایی که مایل به فروش دستگاهها برای استفاده شخصی هستند باید مجوز FDA برای ایمنی و اثربخشی کسب کنند.

– نتیجه گیری
ورزش EMS در حقیقت یک تمرین در جهت توانبخشی و تقویت عضلات پس از مشکلات و آسیب هایی عضلانی یا مفصلها و.. . میباشد. این مشکلات ممکن است پس از عملهای جراحی، دوره استراحت طولانی، عدم تحرک، ورزش یا سایر موارد ایجاد شوند که در چنین شرایطی اگر قادر به انجام تمرینهای ورزشی نباشید میتوان با استفاده از روش EMS عضلات را بدون تمرین تحریک کرد تا بهبود یابند.
یکی از روشهایی که در چند سال اخیر مورد توجه بیشتری قرار گرفته است و تبلیغات آن در بسیاری از مکانها دیده میشود، کالری سوزی و تناسب اندام با ورزش EMS میباشد.

جزئیات و نتیجه نهایی با توجه به مدل تجهیزات و نوع نظارت، تجربه مربی و موارد دیگر متفاوت است. همچنین علاوه بر تناسب اندام و کالری سوزی این روش در علم پزشکی نیز کاربرد فراوانی دارد و میتوان از آن برای حفظ و فعال کردن عضلات آسیب دیده یا بهبود عوارض جراحی استفاده کرد. برخی از تحقیقات انجام شده نیز نشان میدهند تاثیر این روش در بخش پزشکی و برای درمان آسیب دیدگی ها بیشتر از تناسب اندام میباشد.
در مقاله حاضر تلاش نمودیم تا مرور دقیق تر EMS و مزایا و معایب آن به بررسی اثرات آن بر کالری سوزی افراد نیز در قالب یک پژوهش مروری مورد بررسی قرار گرفت. به محققین آتی پیشنهاد میگردد که کاربرد EMS را بر روی داوطلبینی که از این روش برای لاغری و کالری سوزی استفاده مینمایند به صورت آماری مورد بررسی قرار دهند.

علوم و مهندسی (جلد 7 – شماره 2 – 4104)